Zaufanie to strategiczny zasób, którego budowane jest długotrwałym procesem i prowadzi do wymiernych korzyści. Jego utrata z kolei, może nastąpić w ułamku sekundy i nieść za sobą ogromne straty. W jaki sposób możemy budować i utrzymać kulturę opartą na zaufaniu? Jaką rolę w tym procesie odgrywają liderzy?

Jak wspomniała Anna Olczyk-Waldowska w swoim artykule na temat wpływu czasów VUCA na obszar zaufania i przywództwa, liderzy muszą przedefiniować swój sposób zarządzania, tak aby zapewnić poczucie bezpieczeństwa i wsparcia w swoich zespołach i organizacjach. Zmieniające się warunki ekonomiczne, społeczne i kulturowe wymagają od organizacji oraz managerów zmiany w podejściu do ludzi. Od liderów coraz częściej oczekujemy, aby raczej swoim przykładem motywowali do działania, niż skupiali się na wydawaniu poleceń. Odpowiedzią na wyzwania współczesności może być filozofia przywództwa służebnego (ang. servant leadership), czyli zarządzania opartego na wspieraniu swoich samodzielnych zespołów i usuwaniu przeszkód w realizowanych przez nich zadaniach. Dzięki temu zespoły mogą pracować jeszcze efektywniej i przynosić wartość całej organizacji. Choć budowa takiej kultury wymaga czasu, to warto pracować nad jej stworzeniem.

Co zatem możesz zrobić liderze, aby budować kulturę opartą na zaufaniu?

• Promuj samodzielność i odpowiedzialność: w podejściu służebnym liderzy powinni robić wszystko, aby członkowie zespołu, którzy mają bezpośredni kontakt z klientami, kandydatami, społecznościami czuli, że mogą podejmować decyzje i dzięki temu szybciej zareagować na potrzeby kluczowych interesariuszy. To wymaga z kolei przyzwolenia na popełnienie błędów i tworzenia warunków do ich naprawy. Organizacje, które obdarzają pracowników zaufaniem, doceniają ich wkład, nie narzucają sposobu wykonania zadania, zachęcają do zwiększenia zaangażowania, innowacji i odpowiedzialności za całą firmę. Dzięki temu pracownik w trudnej sytuacji np. z klientem, zamiast odwoływać się do sloganu, „muszę zapytać swojego przełożonego” czy też „taka jest polityka firmy” będzie w stanie szybko rozwiązać problem.

• Stwarzaj warunki do rozwoju własnego i członków swojego zespołu: lider, który dąży do rozwijania u siebie postawy przywódcy służebnego, w pierwszej kolejności zwraca uwagę na rozwój członków swojego zespołu. Podejście służebne uświadamia liderom, że sukces jest wspólnym doświadczeniem, który wymaga jednak zaangażowania i ciężkiej pracy całego zespołu. Dlatego warto skupić się na rozwijaniu mocnych stron pracowników, umożliwiając im wykazanie się w tym, czym są najlepsi. Przywódca służebny to poszukiwacz talentów. Nie powinien jednak zapominać o sobie. Choć postawa „służebna” przychodzi niektórym zupełnie naturalnie, jest to jednak zestaw umiejętności i sposobu myślenia, którego można się nauczyć. Twoją misją powinno być kaskadowanie tych umiejętności na kolejne pokolenie liderów.

• Buduj autentyczne relacje: nie bój się pokazać swoim współpracownikom, że są dla Ciebie ważni. Interesuj się nie tylko ich wynikami, ale też tym, czego potrzebują. Zespoły potrzebują liderów, którzy mają dla nich czas. Liderzy, którzy pokazują, że im zależy, nie muszą martwić się o złą obsługę klienta wewnętrznego lub zewnętrznego. Bądź członkiem zespołu, który w razie konieczności wykona prace, która można byłoby uznać za poniżej Twoich kompetencji. Liderzy, którzy rozumieją różnice między zarządzaniem a przewodzeniem, budują organizacje, w której zaufanie jest podstawą funkcjonowania a wysoki poziom satysfakcji nadrzędnym celem.

Twoja postawa jako lidera, ma ogromny wpływ na funkcjonowanie zespołu, a także na satysfakcje pracowników. Z tegorocznej edycji badania „Szczęście w pracy Polaków”, przygotowanego przez agencję Jobhouse wynika, że wśród najważniejszych czynników mających wpływ na poziom zadowolenia z pracy, aż trzy są ściśle związane z kulturą organizacyjną opartą na zaufaniu. Są nimi: dobre relacje z przełożonym, poczucie sensu wykonywanej pracy i przyjazna atmosfera. Bez wiary w sens naszej pracy, z problemem braku zaufania wobec lidera i współpracowników, nie stworzymy według ankietowanych satysfakcjonującego miejsca pracy. W procesie jego tworzenia dużą rolę odgrywa również  teoria społecznego uczenia się, czyli uczenia się poprzez obserwowanie. Jeżeli Twoim priorytetem jako lidera będzie zarządzanie przez służenie innych, wzrasta prawdopodobieństwo, że członkowie Twojego zespołu/organizacji będą zachowywać się wobec siebie podobnie. Wzajemne uczenie się od siebie zachowań opartych na szacunku i partnerstwie, sprzyja budowaniu kultury zaufania.